ارزیابی تحمل به کم آبی ۱۰ رقم سیب زمینی (solanum tuberosum l) بر اساس برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد غده در منطقه اردبیل

این تحقیق به منظور بررسی صفات فیزیولوژیکی موثر بر عملکرد 10 رقم سیب­ زمینی تحت شرایط ­تنش­ آبی، طی دو سال (1392 و 1393) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوک‏ های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. کرت اصلی شامل سه سطح تنش ­آبی (تامین 100درصد ،80 درصد و 60 درصد نیاز آبی گیاه) و کرت فرعی شامل 10 رقم (خاوران، ساوالان، لوکا، ساتینا، سانته، مارفونا، کایزر، آگریا، آئولا و دراگا) از ارقام تجاری سیب‏ زمینی معرفی شده در 30 سال گذشته بود. در طی دوره رشد، محتوای آب نسبی برگ، نشت الکترولیت ‏ها و شاخص کلروفیل برگ در پنج مرحله رشدی سیب ­زمینی اندازه­ گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب محتوی آب نسبی برگ­ ها در مراحل مختلف رشد سیب ­زمینی نشان داد که اختلاف بین ارقام، سال ­ها، و اثرمتقابل رقم در ­تنش آبی در کلیه مراحل رشد، اثرمتقابل رقم در سال در مرحله چهارم رشد و اثرمتقابل رقم، تنش و سال در مراحل اول، دوم و سوم رشدی سیب­ زمینی معنی ­دار بودند. از لحاظ میزان نشت الکترولیت ‏ها و شاخص کلروفیل بین سال، سطوح تنش آبی، ارقام و اثر متقابل رقم در تنش آبی در کلیه مراحل رشد اختلاف معنی ­داری وجود داشت. از نظر شاخص کلروفیل بین سطوح مختلف تنش آبی در مراحل اول، دوم، سوم و پنجم رشدی اختلاف معنی­ داری مشاهده شد. اختلاف عملکرد غده بین سال، سطوح تنش آبی، ارقام و اثرمتقابل ­تنش آبی در سـال، رقم در تنش آبی و سـال در رقم معنی­ دار گردید. براساس نتایج به ­دست آمده، در شرایط آبیاری عادی ارقام خاوران و ساتینا از محتوای آب نسبی بیشتر، نشت الکترولیت­ های کمتر، شاخص کلروفیل برگ بالاتر و عملکرد غده بیشتر برخوردار بودند. ارقام کایزر، دراگا و خاوران در شرایط تنش ملایم و ارقام آگریا و دراگا در شرایط تنش شدید میزان محتوی آب نسبی بیشتر و عملکرد غده بالاتر داشتند. ارقام ساوالان، لوکا، ساتینا و مارفونا در شرایط تنش شدید دارای میزان نشت الکترولیت­ های کمتر و عملکرد غده بیشتر و رقم ساوالان شاخص کلروفیل بالاتر و عملکرد غده بیشتر بودند و به عنوان ارقام متحمل به تنش کم آبی انتخاب شدند.